Legnica
Leon Getz - Grafika

Leon Leonowicz Getz urodził się 13 kwietnia 1896 r. we Lwowie w mieszanej rodzinie polsko-ruskiej. Po studiach na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie (1919-24) na 19 lat osiadł w Sanoku, gdzie pracował jako nauczyciel rysunku i języka ukraińskiego, a od roku 1939 do momentu opuszczenia Sanoka w 1944 był dyrektorem Muzeum Łemkiwszczyna, które sam założył w 1930 r. W tamtym okresie cały czas tworzył własne prace malarskie, a ponadto był jednym z najważniejszych animatorów ukraińskiego życia narodowego. Zafascynowany kulturą łemkowską podróżował po okolicznych wsiach łemkowskich kolekcjonując pamiątki kultury materialnej: sprzęty domowe i gospodarskie, stroje, ozdoby oraz stare ikony, które sam odnawiał. Uratowanie dla przyszłych pokoleń wielu zabytków materialnej kultury Łemków do dziś uważa się za jedno z najważniejszych osiągnięć artysty na polu jego działalności kulturowo-narodowej. Po II wojnie światowej Getz przeprowadził się do Krakowa, gdzie był profesorem ASP (1950-58). Tutaj, ze względu na pogarszający się stan zdrowia, artysta stopniowo odchodził od malarstwa aby w końcu całkowicie poświęcić się rysunkowi. W okresie II RP i PRL pozostawał jednym z najważniejszych przedstawicieli inteligencji ukraińskiej. Zmarł w Krakowie 16 grudnia 1971 r.

Wystawa w Galerii RING prezentuje 48 grafik Leona Getza pochodzących z kolekcji Łemkowskiego Zespołu Pieśni i Tańca Kyczera. Obejmuje ona grafiki o charakterze symboliczno-religijnym (m.in. Po duszę, Wzniesienie, Przed ołtarzem), prace pochodzące z cykli o podbudowie symbolicznej (m.in. Smutek, Muza, Nędza), jak również wiele prac o tematyce głównie architektonicznej, choć często również o silnym zabarwieniu symbolicznym (m.in. Malarz, Zaułek w Sanoku, Schody w Sanoku). Wśród tych ostatnich wielokrotnie powtarza się jeden z ulubionych motywów architektonicznych artysty (obok motywu zamkniętego podwórka) – schody, symbol chęci artysty wyrwania się z dusznego otoczenia i pokonania ambicjonalnej drabiny prowadzącej do uznania w świecie, nie tylko w prowincjonalnym Sanoku. Wszystkie grafiki odzwierciedlają indywidualny styl twórczości Getza łączący elementy ekspresjonizmu i kubizmu, operujący łukowatymi liniami i oszczędną kompozycją pozbawioną zbędnych szczegółów.

Na podstawie materiałów Muzeum Historycznego w Sanoku oraz źródeł internetowych: karpaccy.pl, pl.wikipedia.org.