- ZUS jest instytucją państwową, zajmującą się gromadzeniem składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne obywateli oraz dystrybucją świadczeń takich jak na przykład emerytury, renty, zasiłki chorobowe lub macierzyńskie w wysokości ustalonej przez parlament i rząd – mówi Przemysław Przybylski, rzecznik prasowy ZUS. - Obecnie z usług ZUS korzysta około 24 mln klientów. Środki Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, których dysponentem jest ZUS, stanowią blisko połowę zasobów pieniężnych państwa. Zakład nie prowadzi jednak własnej polityki finansowej i nie może samodzielnie ustalać np. wysokości składek lub świadczeń.
Do obowiązków ZUS należą przede wszystkim stwierdzanie i ustalanie obowiązku ubezpieczeń społecznych, ustalanie uprawnień do świadczeń z ubezpieczeń społecznych oraz wypłacanie tych świadczeń, wymierzanie i pobieranie składek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych oraz wpłat na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Oprócz tego prowadzenie indywidualnych kont ubezpieczeniowych i kont płatników składek, dysponowanie środkami finansowymi funduszów ubezpieczeń społecznych oraz środkami Funduszu Alimentacyjnego, kontrola orzecznictwa o czasowej niezdolności do pracy, realizacja umów i porozumień międzynarodowych w dziedzinie ubezpieczeń społecznych oraz popularyzacja wiedzy o ubezpieczeniach społecznych.
- Zakład wykonuje również zadania określone w innych ustawach lub zlecone przez inne instytucje, np. gromadzi dane osobowe płatników składek dla Narodowego Funduszu Zdrowia lub identyfikuje składki przesyłane na indywidualne konta w otwartych funduszach emerytalnych – informuje rzecznik.
Obecnie ZUS zatrudnia ponad 47 tysięcy pracowników w 43 oddziałach, 216 inspektoratach i 64 biurach terenowych w miastach w całym kraju. Budżet administracji ZUS wynosił w roku ubiegłym 3,7 mld złotych. Środki na funkcjonowanie Zakładu stanowią równowartość niespełna 2,5 proc. sumy składek przekazywanych przez płatników do Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.